مطلب شماره 2
دشمن شناسی
بسم الله الرحمن الرحیم
یکی از موضوعات مورد مناقشه در دوران ما، دشمن است؛ که آیا اساساً ما به عنوان جامعه مؤمن و مسلمان، تهدیدی به نام دشمن داریم یا خیر!
ما در این سلسله مباحث قصد نداریم به منبعی غیر از قرآن کریم اشاره کنیم؛ لذا به عقل و سنت استناد نمیکنیم و فقط برای آشنایی با مبانی فکری قرآن، به آیات قرآن استناد می کنیم.
در قدم اول انواع دشمن در قرآن را مورد توجه قرار میدهیم:
1. نفس اماره: یکی از دشمنان اصلی و اساسی انسان به طور عمومی، نفس اماره است که در وجود خود او قرار دارد. حضرت یوسف در جریان نجات از دسیسه ذلیخا و زنان مصری و پس از اثبات بی گناهیش، اینچنین میفرماید:
وَ مٰا أُبَرِّئُ نَفْسِی إِنَّ اَلنَّفْسَ لَأَمّٰارَةٌ بِالسُّوءِ إِلاّٰ مٰا رَحِمَ رَبِّی إِنَّ رَبِّی غَفُورٌ رَحِیمٌ ﴿ یوسف، 53﴾
من خود را از گناه تبرئه نمیکنم؛ زیرا نفس طغیان گر، بسیار به بدی فرمان میدهد مگر زمانی که پروردگارم رحم کند؛ زیرا پروردگارم بسیار آمرزنده و مهربان است.
2. شیطان: برخی از دشمنان انسان دشمن ایمان هستند و به ایمان و اعتقادات انسان ضربه میزنند. یکی از آنها که شاید بتوان آنرا اغواگرترین دشمنان انسان برشمرد، شیطان است.
قرآن کریم به صراحت شیطان را دشمن بشر میداند:
«إِنَّ الشَّیْطانَ لَکُمْ عَدُوٌّ فَاتَّخِذُوهُ عَدُوًّا»؛﴿ فاطر، 6﴾
البتّه شیطان دشمن شما است، پس او را دشمن بدانید.
در جای دیگری او را جزو دشمنان آشکار و بزرگ میداند که همواره با انسان سر دشمنی داشته است:
«إِنَّ الشَّیْطانَ کانَ لِلْإِنْسانِ عَدُوًّا مُبِینا»؛﴿اسراء،53﴾
همیشه شیطان دشمن آشکارى براى انسان بوده است.